علت تومورهاي بيضه دقيقا معلوم نيست ولي هم عوامل مادرزادي و هم عوامل محيطي در بروز آن تاثير دارند. از جمله مهم‌ترين عوامل موِثر، کريپتورکيدسيم است که به معني عدم نزول بيضه به محل طبيعي خود در کيسه اسکروتوم (يا کيسه بيضه) است. در حالت طبيعي بيضه‌ها در دوره جنيني در داخل شکم تشکيل مي‌شوند و سپس مسير خود را به سمت کيسه بيضه طي کرده و داخل آن قرار مي‌گيرند، به طور‌ي‌که وقتي نوزاد به دنيا مي‌آيد، بيضه‌ها در حين معاينه بايد داخل کيسه بيضه باشند.

اهميت اين موضوع به خاطر اين است که درجه حرارت اسکروتوم يا کيسه بيضه حدود 1 درجه سانتي‌گراد سردتر از درجه حرارت بدن است و سلول‌هاي حساس اسپرم‌ساز را در دماي خنک‌تر نگه مي‌دارد. اگر بيضه‌ها داخل شکم باقي بمانند، به علت دماي بالاتر، سلول‌هاي اسپرم‌ساز از بين رفته و علاوه بر ناباروري مي‌توانند باعث ايجاد تغيير در سلول‌ها و سرطان شوند! به همين علت براي جلوگيري از خطرات بدخيمي، اگر بيضه‌ها تا سن 1 سالگي به داخل کيسه بيضه پايين نيايند، بايد اين کار با عمل جراحي انجام شود.

عوامل ديگري مثل نژاد هم در ابتلا‌ به اين بيماري موِثرند و مردان سفيدپوست نسبت به مردان سياه‌پوست در معرض خطر بالاتري هستند. کساني که پدر يا برادر آنها به اين بيماري مبتلا شده‌اند و شغل‌هايي دارند که درتماس با برخي مواد شيميايي هستند، افرادي که در معادن کار مي‌کنند و آتش‌نشان‌ها بايد بيشتر مراقب باشند، چون اين عوامل شانس ابتلا به سرطان بيضه را بالا مي‌برند.

ناباروري. در مواردي با پيشرفت بيماري و انتشار آن به غدد لنفاوي شکم و لگن، علايمي مانند تورم شکم و کمردرد نيز بروز مي‌کند.

اگر سرطان بيضه زود تشخيص داده شود، در حدود 95درصد ‌مبتلايان، تقريبا بهبود کامل پيدا مي‌کنند. اما در صورتي‌که اين سرطان تشخيص داده نشود و طول بکشد، به سرعت رشد کرده و به گره‌هاي لنفاوي داخل شکم و سپس به ساير گره‌هاي لنفاوي گسترش پيدا مي‌کند. بيشتر مردان به کمک عمل جراحي و خارج ساختن بيضه، راديوتراپي يا پرتودرماني و در صورت لزوم شيمي درماني و يا ترکيب دو درمان از سه درمان فوق، درمان مي‌شوند. در بيشتر موارد قدم اول برداشتن با جراحي است. بعد از آن بر اساس نوع تومور و درجه پيشرفت آن ممکن است علاوه بر جراحي از شيمي درماني براي از بين بردن متاستازهاي غيرقابل کشف استفاده شود.

پس به طور کلي براي اينکه سرطان بيضه قابل درمان باشد، بايد در مراحل اوليه تشخيص داده شود و براي اين تشخيص سريع بايد به نکات زير دقت کرد.

• تمامي نوزادان پسر حتما از لحاظ وجود بيضه داخل کيسه بيضه معاينه شوند و در صورت عدم وجود بيضه، به خاطر بالا بودن خطر سرطان، پي‌گيري دقيق جهت آنها انجام شود.
• افرادي که در خانواده‌شان فرد مبتلا وجود دارد،‌ بيشتر مراقب باشند.
• و در نهايت همه مردان معاينه ماهيانه بيضه را براي خودشان انجام دهند

بهترين زمان براي معاينه بيضه‌ها و محتويات کيسه بيضه، پس از يک استحمام سبک است. کيسه بيضه و بيضه‌ها و اطراف آن بايد به ترتيب و آرام لمس مي‌کند و احساس هر گونه عدم تقارن يا سفتي و درد غيرطبيعي بايد به سرعت گزارش شود.

در بسياري موارد در هنگام تشخيص اين سرطان، فرد سابقه اخيري از ضربه يا آسيب به کيسه بيضه را ذکر مي‌کند اما اين شکايت بيش از آن‌که بخواهد يک عامل سبب‌ساز تومور بيضه باشد، عامل برانگيزاننده توجه فرد براي مراجعه به پزشک است.

• از تشخيص تا درمان

در صورت شک به وجود توده بيضه، پس از انجام معاينات فيزيکي کامل به وسيله پزشک معالج و اخذ شرح حال و تاريخچه کامل از عوامل خطرزا، اقدام بعدي انجام سونوگرافي کيسه بيضه براي تشخيص دقيق است.

با احراز تومور بيضه عمل جراحي خارج سازي بيضه مبتلا به طور کامل از ناحيه کشاله ران انجام مي‌گيرد. مسلما قبل از جراحي، اقدامات تشخيصي ديگر از جمله آزمايش خون و اندازه‌گيري سطح نشانگرهاي غده سرطاني مرتبط با بيماري انجام مي‌شود.

پس از مشخص شدن نوع آسيب‌شناسي بيماري، بيمار جهت اقدامات کامل‌تر که ممکن است جراحي يا راديوتراپي و شيمي درماني باشد، ارجاع مي‌شود.

نکته ديگري که اهميت دارد، آن است که در بعضي از موارد سرطان بيضه، فرد مبتلا، زمينه ناباروري را ممکن است دارا باشد. بنابراين قبل از ارجاع فرد جهت درمان‌هاي کامل‌تر، انجام آزمايش‌هاي تعيين وضعيت باروري فرد و در صورت لزوم، ذخيره اسپرم در بانک اسپرم ضروري است. يادآوري اين نکته خالي از لطف نيست که سرطان بيضه از درمان پذيرترين بدخيمي‌هاست و ميزان درمان قطعي آن رابطه مستقيمي با زمان تشخيص آن دارد. بنابراين به هيچ وجه نبايد نسبت به علايم و مشکلات بيضه و کيسه بيضه بي‌تفاوت بود.

در ابتداي بيماري که هنوز سرطان محدود به بيضه است و به اصطلاح متاستاز نداده (يعني به ساير نقاط بدن گسترش نيافته)، اغلب بزرگي بيضه‌ها، وجود توده‌ در بيضه و يا درد بيضه از علايم بيماري هستند ولي با پيشرفت بيماري و با توجه به محل متاستاز، ممکن است علايمي مثل کمردرد، درد زير شکم، درد بيضه‌ها و احساس ناراحتي در آنها و ورم پاها ايجاد شود.

اغلب مردان خودشان با لمس توده و يا ساير علايم گفته شده، متوجه ابتلا به سرطان بيضه مي‌شوند. براي تشخيص سريع اين بيماري تمام مردان بايد پس از سن بلوغ ماهي يک‌‌بار بيضه‌هاي خود را مورد معاينه قرار دهندو بهتر است که اين کار بعد از يک دوش آب گرم انجام شود چون در اين زمان به علت اثر گرما، پوست اسکروتوم يا کيسه بيضه شل‌تر است و معاينه دقيق‌تر خواهد بود.

در هنگام معاينه بايد از هر دو دست کمک گرفته شود تا هر گونه تورم، توده و يا حتي تغيير درشکل يا اندازه بيضه‌ها مشخص شود. در صورت وجود هر يک از موارد نامبرده شده، بايد سريع به پزشک مراجعه کرد. براي تا‡ييد تشخيص پزشک از آزمايشات و روش‌هاي مختلفي مثل اندازه‌گيري تومور مارکرها (موادي که در صورت وجود سرطان در خون يافت مي‌شوند و يا مقدار آنها بالا مي‌رود) و يا انجام سونوگرافي از کيسه بيضه مي‌توان کمک گرفت.