سرطان گردن رحم يا سرطان دهانه رحم نوعي بيماري است که در آن رشد بافت سرطاني بدخيم از ناحيه? گردن رحم نشأت مي‌گيرد و به طور نامنظم و فزاينده‌اي تکثير و منجر به تراريختگي آن مي‌شود.

سرطان گردن رحم دومين سرطان رايج در زنان است. هر سال حدود 500 هزار زن به اين بيماري مبتلا مي‌شوند و حدود 300 هزار نفر بر اثر اين بيماري جان خود را از دست مي‌دهند که بيشتر آنها در کشورهاي در حال توسعه هستند.

علت بيماري ناشناخته است. ولي دانشمندان احتمال مي‌دهند که با عفونت‌هاي ويروسي ارتباط داشته باشد که از آن جمله ويروس پاپيلوماي انساني (زگيل ناحيه تناسلي) را مي‌توان نام برد. هنگامي که اين ويروس براي چند سال در بدن باقي مي‌ماند، به تدريج برخي از سلول‌ها را در گردن رحم به سلول‌هاي سرطاني بدل مي‌کند و اين سلول‌ها به طور پيشرونده مهاجم‌تر مي‌شوند. ضعف سيستم ايمني به ويژه به صورت اکتسابي بيماري ايدز و مصرف داروهاي سرکوب ايمني (به انگليسي: immuno suppressor) عاملي مستعد کننده در ابتلا به سرطان دهانه رحم است. حدود 40 نوع از اين ويروس‌ها مي‌توانند نواحي تناسلي را آلوده کنند و برخي باعث سرطان دهانه رحم مي‌شوند. عفونت HPV تناسلي، معمولاً خود به خود درمان مي‌شود.

نازايي و متاستاز

درمان اين نوع سرطان شامل جراحي در مراحل اوليه، و در مراحل پيشرفته تر، پرتو درماني به صورت داخلي و خارجي و يا شيمي درماني مي‌باشد. در مواقعي که گزينه ي جراحي وجود نداشته باشد، ممکن است از پرتو درماني براي تمام مراحل استفاده شود.

در مراحل اوليه، سرطان گردن رحم ممکن است کاملاً بدون علامت باشد.برخي از علايم تشخيص اين بيماري به شرح زير است.

• خونريزي بدون توجيه از راه مهبل
• ترشح مداوم از مهبل
• درد و خونريزي پس از نزديکي در مراحل انتهايي
• درد شکمي
• نشت مدفوع و ادرار از راه مهبل
• بي‌اشتهايي و کاهش وزن
• کم‌خوني

معاينات منظم و دوره‌اي و انجام آزمايش پاپ اسمير يکي از موثرترين اقدامات پيشگيرانه سرطان رحم و الگويي موفق در کاهش ميزان بروز و تلفات ناشي از اين نوع سرطان بشمار مي رود. اين تست در خانمها پس از شروع فعاليت جنسي، سالي يک بار و پس از دو تست منفي، هر سه سال يک بار تکرار مي‌شود. اين آزمايش معمولاً دو هفته پس از اتمام عادت ماهانه و حداقل 48ساعت پس از مقاربت جنسي توصيه مي‌شود.

واکسن گارداسيل براي دختران و زنان در فاصله سني 9 تا 26 سالگي تجويز مي‌شود. سازمان دارو و مواد غذايي آمريکا پس از آزمايش اين واکسن اعلام کرد که گارداسيل تقريباً 100 درصد در جلوگيري از ويروس پاپيلوماي انساني موثر است. اين واکسن بايد در سه نوبت تزريق شود .

• پاپ اسمير