بيماري پاژه استخوان (استئيت دفورمانس) يک بيماري استخواني با پيشرفت تدريجي که مشخصه آن عبارتست از تخريب استخواني و بازسازي استخواني بيش از حد طبيعي. استخوان بازسازي شده شکننده وضعيف است. پاژه يک بيماري سرطاني نيست. اين بيماري معمولاً استخوان‌هاي جمجمه، ستون فقرات، ساق پا، و لگن را مبتلا مي‌سازد. اين اختلال در هر دو جنس ديده مي‌شود ولي در مردان بالاي 40 سال شايع‌تر است.

دومين بيماري شايع استخواني پس از پوکي استخوان است. مشکل اصلي در بيماري پاژه افزايش فعاليت استخوان‌شکني (استئوکلاستي) استخوان است.

در اين حالت، ياخته‌هاي استخوان‌شکن (استئوکلاست‌ها) بيشتر، بزرگتر و فعالتر هستند. استخوان جديد با کيفيت پايين ساخته مي‌شود. اکثر بيماران بدون علامت هستند و در عکس راديوگرافي روتين يا به دليل بالا بودن سطح آلکالن فسفاتاز سرمي تشخيص داده مي‌شوند. ولي برخي بيماران درد استخواني، بدشکلي استخواني، شکستگي،آرتريت، سردرد، نارسايي قلبي و... دارند. شايع‌ترين محل‌هاي درگير لگن، مهره، جمجمه، درشت‌ني (تيبيا) و استخوان ران (فمور) هستند. پس از تشخيص،اسکن استخوان بهترين روش تعيين محل و وسعت ضايعه مي‌باشد. درمان شامل درمان غير دارويي (فيزيوتراپي)ودرمان دارويي داروهاي ضد جذب استخوان (بيس فسفوناتها) (مثل آلندرونيت) و مسکنها است.

علت دقيق آن ناشناخته‌است. گاه سابقه خانوادگي بيماري وجود دارد.

عوارض احتمالي شامل اختلال بينايي يا شنوايي در اثر فشار آوردن ناحيه درگير جمجمه بر مغز، فشار خون بالا، سنگ کليه، نقرس، سرطان استخوان و نارسايي احتقاني قلب در اثر افزيش فشار بر قلب ناشي از افزايش قابل ملاحظه جريان خون در استخوان‌هاي مبتلاست. اين بيماري هم‌اينک درمان‌ناپذير به‌شمار مي‌آيد ولي علايم آن قابل تسکين يا کنترل است. اين بيماري داراي يک سير فروکش و شعله‌وري مکرر است که به طور پيشرونده تشديد مي‌يابد. گاهي مفاصل مجاور ناحيه درگير نيز مبتلا مي‌شوند.

اين بيماري طول عمر را کاهش مي‌دهد ولي اکثر بيماران حداقل 15-10 سال پس از بروز بيماري زنده مي‌مانند. تحقيقات علمي درباره علل و درمان اين اختلال ادامه دارد.

تشخيص بيماري پاژه ممکن است با پرکاري غده پاراتيروييد يا گسترش سرطان با منشأ پروستات، پستان يا مغز استخوان اشتباه شود.

اصول کلي: بررسي‌هاي تشخيص ممکن است شامل راديوگرافي استخوان مبتلا، آزمايش خون و ادرار براي تعيين سطح فسفاتاز قليايي سرم و کلسيم ادرار و احتمالاً سي‌تي اسکن يا ام‌آرآي، و آزمون‌هاي شنوايي و بينايي در صورت درگيري استخوان جمجمه باشد.

بيشتر بيماران مبتلا به اين اختلال به درماني غير از مسکن به طور گاه‌گاهي نياز نخواهند داشت. گرم کردن ناحيه مبتلا با کمپرس گرم، گذاشتن در آب داغ يا با استفاده از لامپ‌هاي گرمايي براي تخفيف درد توصيه مي‌شود. اگر تشک خواب شما سفت نيست، يک تخته چند با ضخامت 2سانتي متر زير تشک خود قرار دهيد. شرايط منزل را طوري طراحي کنيد که تا حد امکان از پيشامد حوادث ناخواسته براي شما جلوگيري شود. در نزديک وان حمام نرده‌هايي نصب کنيد تا با گرفتن دست به آنها در حين حمام کردن از ليزخوردن جلوگيري شود. جراحي استخوان گاهي براي اصلاح بدشکلي استخوان يا درمان آرتريت ثانويه لازم مي‌شود. در صورت بروز کاهش شنوايي ممکن است از سمعک استفاده شود. به ندرت آتل‌گيري در مورد نواحي شديداً درگير جهت جلوگيري از شکستگي آنها ممکن است لازم گردد.

داروها: هورمون‌هاي زنانه و مردانه، فلوريد، مسکن، کلسي‌تونين تزريقي، اتيدرونات يا داروهاي سيتوتوکسيک ممکن است تجويز شود همه اين درمان‌ها به تخفيف درد کمک مي‌کنند ولي هيچ يک علاج‌بخش نيستند. براي تخفيف درد آسپيرين يا ساير داروهاي ضدالتهابي غيراستروييدي از امتحان کنيد.

مراحل اوليه

• درد استخواني خفيف يا بدون درد
• در مراحل پيشرفته بيمار به طور مزمن
• دچار درد (به خصوص هنگام شب)، بزرگ شدگي و تغيير شکل استخوان مبتلا، احساس درد با لمس ناحيه درگير، و گرمي پوست روي استخوان مبتلا مي‌باشد.
• اختلال حرکت عضو مبتلا
• انحناي ستون فقرات که اعصاب حسي را تحت فشار قرار مي‌دهد.
• بروز شکستگي با ضربه خفيف و التيام آهسته شکستگي با شکل غيرطبيعي