اپيديديميت به التهاب مجاري اپيديديم (روخاگ) در دستگاه تناسلي مردانه گفته مي‌شود . اغلب علت عفوني (مانند باکتري‌هاي گرم منفي يا کلاميديا) دارد که به درمان آنتي بيوتيک جواب مي‌دهد. در معاينه گاه اپيديديم سفت و متورم مي‌شود يا مثلاً در اپيديديميت سلي مانند دانه‌هاي تسبيح است.

در مردان 35 تا14ساله، اپيديديميت بيشتر بر اثر عفونت جنسي با نيسريا گونوره يا کلاميديا تراکوماتيس ايجاد مي‌شود. اپيديديميت باکتريايي غيراختصاصي بر اثر باکتري‌هاي ‌هوازي گوناگون ايجاد مي‌شود و اغلب با ناهنجاري‌هاي آناتوميک در ارتباط است. در بيماران جوان‌تر از 14 سال يا مسن‌تر از 35 سال، اپيديديميت اغلب بر اثر عفونت با پاتوژن‌هاي شايع دستگاه ادراري مانند اشريشيا کولي ايجاد مي‌شود. در مرداني که تماس جنسي از راه مقعد برقرار مي‌کنند، باکتري‌هاي کوليفرم (مانند E. coli) پاتوژن‌هاي مقصر اصلي هستند؛ هرچند که عفونت با هموفيلوس آنفلوآنزا نيز به اين موضوع ربط داده شده است. عوامل خطرزاي اپيديديميت در تمام مردان عبارتند از: فعاليت جنسي، فعاليت فيزيکي شديد، دوچرخه يا موتورسواري و نشستن به مدت طولاني ‌(مانند هنگام مسافرت، مشاغل کم‌تحرک). عوامل خطرزا در مردان مسن‌تر از 35 سال و پسران نابالغ عبارتند از: جراحي اخير دستگاه ادراري يا وسيله‌گذاري در دستگاه ادرار و اختلالات آناتوميک مانند انسداد پروستاتي در سالمندان و دريچه پيشابراهي خلفي يا تنگي دهانه پيشابراه در پسران نابالغ.

به‌جز بيماري‌هاي ويروسي، عفونت‌هاي مجراي ادراري تناسلي به ندرت به طور اوليه بيضه را درگير مي‌کنند. اورکيت معمولا در بيماران مبتلا به اپيديديميت همزمان رخ مي‌دهد و پاتوژن‌هاي مسوول بروز اين وضعيت‌ها يکسان هستند. عفونت با منشا خوني عمده‌ترين راه عفونت بيضه به تنهايي است. اوريون شايع‌ترين علت اورکيت ويروسي است. اورکيت پيوژنيک معمولا بر اثر يک فرايند التهابي در اپيديديم ايجاد مي‌شود.

معمولاً با درمان‌ خوب‌ مي‌شود. درد معمولاً در عرض‌ 3-1 روز بهبود مي‌يابد، اما بهبودي‌ کامل‌ ممکن‌ است‌ هفته‌ها يا ماه‌ها به‌ طول‌ انجامد.

عوارض‌ احتمالي‌

گاهي‌ يبوست‌، زيرا اجابت‌ مزاج‌ باعث‌ بدتر شدن‌ درد مي‌شود.

عقيمي‌ يا تنگي‌ و انسداد پيشابراه‌. در صورتي‌ که‌ اپيديديميت‌ در هر دو طرف‌ رخ‌ داده‌ باشد. اين‌ موارد احتياج‌ به‌ جراحي‌ دارند.

درمان تجربي اپيديديميت بايد براساس پاتوژن احتمالي و پيش از کامل شدن آزمون‌هاي تشخيصي آغاز شود. درمان روي رفع عفونت، بهبود علايم، جلوگيري از سرايت و کاهش عوارض جانبي بعدي متمرکز است. اگر عفونت گونوکوکي يا کلاميديايي محتمل است (در بيماران 35-14 ساله)، درمان بايد شامل سفترياکسون، تک‌دوز 250 ميلي‌گرمي به صورت تزريق عضلاني و داکسي سيکلين mg100 خوراکي 2 بار در روز به مدت 10 روز باشد. در صورت ترديد در پايبندي به درمان در بيمار، آزيترومايسين g1 تک دوز ممکن است به جاي داکسي سيکلين استفاده شود. اگر احتمال عفونت با ارگانيسم‌هاي روده‌اي مانند باکتري‌هاي کوليفرم مطرح است (در بيماران کمتر از 14 سال يا بالاتر از 35 سال) يا بيمار به سفالوسپورين‌ها يا تتراسيکلين‌ها حساسيت دارد، درمان بايد شامل افلوکساسين mg300 خوراکي 2 بار در روز به مدت 10 روز يا لووفلوکساسين mg500 خوراکي يک بار در روز به مدت 10 روز باشد. در بيماراني که دچار نقص ايمني هستند (مانند مبتلايان به HIV) درمان مشابه با بيماران داراي ايمني طبيعي است.

علاوه بر درمان آنتي‌بيوتيکي، استفاده از داروهاي ضددرد، ‌بالا بردن اسکروتوم، محدود کردن فعاليت و استفاده از کمپرس سرد در درمان اپيديديميت موثر هستند. به بيماران بايد درباره عوارض احتمالي از جمله سپسيس، آبسه، ناباروري و طولاني شدن عفونت هشدار داد. اپيديديميت و اورکيت را معمولا مي‌توان به صورت سرپايي و با پيگيري دقيق درمان کرد. درمان در بيمارستان در صورت وجود درد مقاوم به درمان، استفراغ (به دليل عدم توانايي مصرف آنتي‌بيوتيک خوراکي)، شک به آبسه، فقدان مراقبت سرپايي يا نشانه‌هاي سپسيس انجام مي‌گيرد.

درمان اورکيت بيشتر به صورت حمايتي است و بايد شامل استراحت در بستر و استفاده از کمپرس سرد يا گرم براي درد باشد. درمان‌هاي ضدباکتريايي براي درمان اورکيت ويروسي کاربردي ندارند و بسياري از موارد اورکيت مرتبط با اوريون به سرعت پس از 10-3 روز بهبود مي‌يابند. اپيديديمواورکيت نيز مانند اپيديديميت به پوشش آنتي‌بيوتيکي مناسب نياز دارد.

• بزرگ‌، سفت‌ و دردناک‌ شدن‌ بيضه‌.
• تب‌
• شروع‌ سريع‌ درد، گرمي‌ و تورم‌ در پشت‌ يکي‌ از بيضه‌ها (گاهي‌ هر دو بيضه‌)
• حساس‌ بودن‌ محتويات‌ کيشه‌ بيضه‌ به‌ لمس‌
• گاهي‌ حساس‌ بودن‌ بيضه‌ ديگر به‌ لمس‌
• غالباً التهاب‌ حاد پيشابراه‌ که‌ باعث‌ سوزش‌ به‌ هنگام‌ ادرار مي‌شود.

• استفاده‌ از کاندوم‌ و عدم‌ بي‌بندوباري‌
• حتي‌المقدور اجتناب‌ از سوند ادراري‌.