آسم يک بيماري مزمن التهابي ريه‌ها و مجاري تنفسي است. اگر کودک شما آسم داشته باشد، اين مجاري تنفسي تحريک شده و ورم مي‌کنند و اين مسأله مي‌تواند بر توانايي تنفس کودکتان تأثير بگذارد.

برخي از کودکان مبتلا به آسم در صورتي که در معرضِ عوامل آلرژي‌زا (از قبيل بندپايان خانگي، سوسک‌ها، قارچ، گرده‌ها يا بقاياي بدن حيوانات) قرار بگيرند، ممکن است دچارِ حمله آسمي يا تشديد نشانه‌‌هاي آن شوند. اين مشکل به نام «آسم آلرژيک» شناخته مي‌شود. آلرژي‌هاي فصلي به گرده‌هاي موجود در فضاي بيرون (که تب بهاره نيز ناميده مي‌شوند)، معمولاً پيش از آنکه کودک به 4 يا 5 سالگي برسد مشکلي ايجاد نمي‌کنند، زيرا ايجادِ حساسيت در کودک نسبت به اين گرده‌ها معمولاً مدتِ زيادي طول مي‌کشد، اما آلرژي نسبت به بندپايان خانگي، قارچ‌ها و يا بقاياي بدن حيوانات ممکن است زود‌تر ظاهر شوند.

حدوداً 75 تا 80% از کودکانِ مبتلا به آسم، آلرژي‌هاي جدي دارند. اگر کودک شما به آسم مبتلاست و مي‌دانيد يا حدس مي‌زنيد که آلرژي نيز دارد، بهتر است او را براي ارزيابي و درمان (جهت جلوگيري از بروز حمله‌هاي آسمي) به نزد متخصص آلرژي ببريد. ساير محرک‌ها عبارتند از: هواي سرد، عفونت‌هاي ويروسي (مانند سرماخوردگي معمولي)، دودِ دخانيات و ساير آلاينده‌هاي هوا. در واقع اگر کودکِ شما پس از بازي غالباً به سرفه و خس‌خس دچار مي‌شود، ممکن است به بيماري‌اي دچار شده باشد که «آسم ناشي از فعاليت بدني» ناميده مي‌شود.

اگر کودک شما يک حمله حاد آسمي داشته باشد، بافت مجاري تنفسي‌اش ملتهب‌تر شده و مخاط بيشتري توليد خواهد کرد. سپس عضله‌هاي مجاري تنفسي منقبض شده و اين لوله‌ها تنگ مي‌شوند. ممکن است تند تند نفس بکشد، سرفه کند يا خس‌خس نمايد، زيرا نفس او از مجاريِ تنگ ‌شده عبور مي‌کنند. همچنين ممکن است مشاهده نماييد که سوراخ‌‌هاي بيني او باز مي‌شوند يا پوستِ روي دنده‌هاي او با هر نفس به داخل کشيده مي‌شوند.

حملاتِ آسمي اگر درمان نشوند يا مراقبت پزشکي آن‌ها به تأخير بيفتد، مي‌توانند کشنده باشند. همين که نشانه‌هايِ حمله را مشاهده کرديد، فوراً دارويِ آرامبخش فوري را که توسط پزشک تجويز شده است، به او بدهيد (اگر داروهاي اورژانسي را در اختيار نداريد، فوراً با اورژانس تماس گرفته يا کودک را به نزديک‌ترين اورژانس برسانيد.)

هنگامي که دارو توانست مسير تنفسي کودک را باز کند، نشانه‌هاي حمله به تدريج فروکش خواهند کرد. اگر نشانه‌‌ها ادامه پيدا کردند يا وخيم‌تر شدند، با اورژانس تماس بگيريد يا کودک را فوراً به اورژانس برسانيد.

اگر کودک شما آسم دارد، بايد با همکاريِ پزشک او برنامه‌اي جهت پيشگيري و رسيدگي به حملاتِ آسمي تدارک ببينيد. ابتدا بايد بفهميد که چه چيزي موجبِ بروز حمله‌هاي آسمي مي‌شود و سپس بايد تمامِ تلاش خود را براي جلوگيري از تماس با اين محرک‌ها به کار ببريد. مثلاً برخي کودکان تنها زماني که به سرماخوردگي مبتلا مي‌شوند دچار حمله مي‌گردند، در حالي که بقيه پس از تماس با يک عامل آلرژي‌زا يا محرک (مانند دود سيگار) به حمله آسمي دچار مي‌شوند.

متوقف کردن يک حمله آسمي

پزشک شما احتمالاً يک يا چند دارو براي کودکتان تجويز خواهد کرد. داروهايي که تحت عنوان آرام‌بخش فوري شناخته مي‌شوند، براي متوقف کردن حمله آسمي به کار مي‌روند. داروهايي که به سرعت عمل مي‌کنند، انقباض مجاري تنفسي را متوقف کرده و تنفس را آسان‌تر مي‌سازند. مقدار آرام‌بخش‌هاي فوري با استفاده از يک اسپري مه‌پاش يا استنشاق‌کننده با دوز اندازه‌گيري‌شده (MDI) تنظيم مي‌شود.

مه ‌پاش يک دستگاه برقي يا باتري‌دار است که داروي مايع را به حالتي مانندِ مه تبديل مي‌کند که کودک مي‌توان آن را از طريق ماسک استنشاق کرده و به داخل ريه‌هايش بفرستد. درمان‌هاي مبتني بر تنفس مه‌پاش، معمولاً حدود 10 دقيقه طول مي‌کشند.

دستگاه MDI، يک آئروسل کوچک است که به درون يک لوله بلند به نام محفظه نگهدارنده يا فاصله انداز وارد مي‌شود، که يک ماسک يا دهني به انتهاي آن وصل شده است. دارو به داخل محفظه نگه‌دارنده اسپري مي‌شود، و سپس هنگامي که کودک از طريق ماسک نفس مي‌کشد، اين دارو را استنشاق مي‌کند. اين نوع درمان تنفسي را مي‌توان ظرف يک دقيقه انجام داد.

انتخاب مه‌ پاش يا MDI عمدتاً به اين بستگي دارد که استفاده از کدام دستگاه براي شما و کودکتان راحت‌تر باشد. در کل، هردوي آن‌ها کارآيي يکساني در رساندن دارو به ريه‌ها (جهت توقف حمله آسمي) دارند. درماني براي آسم وجود ندارد، هرچند در کودکاني که فقط هنگام سرماخوردگي يا عفونت قسمت بالايي دستگاه تنفسي به خس‌خس دچار مي‌شوند، اين علائم با افزايش سن به تدريج کاهش مي‌يابد و از بين مي‌رود. در کل، نظر متخصصين اين است که بيماري آسم براي تمام عمر باقي مي‌ماند، هرچند تناوب و شدت نشانه‌هاي اين بيماري ممکن است با افزايش سن کودک تغيير نمايد.

معاينه ‌هاي مرتب و دقيق و درمان مناسب به کودک شما امکان مي‌دهند تا بيماري آسم خود را کنترل نمايد تا در نتيجه زماني که بزرگ‌تر شد، بتواند همانند ساير کودکان بدود، شنا کند و بازي کند. اکثر کودکاني که آسم دارند، در بزرگسالي سالم هستند. تفاوت آلرژي با سرماخوردگي در کودکان را بشناسيد.

داروهايي که به نام کنترل‌کننده شناخته مي‌شوند، براي پيشگيري از بروز حمله آسمي استفاده مي‌شوند. اين دارو‌ها شامل استروئيدهاي استنشاقي مي‌باشند که مي‌توانند به کاهش التهاب و تورم و جلوگيري از خس‌خس کردن، کمک نمايند. شما داروي استروئيد استنشاقي را هر روز با استفاده از MDI يا مه‌ پاش (بسته به نوع استروئيدي که توسط دکتر تجويز شده است) به کودک خود مي‌دهيد.

قرص جويدني غيراستروئيدي نيز گزينه ديگري براي کاهش التهاب و تورم است. پزشک کودک، بهترين نوع داروي کنترل‌کننده روزانه براي آسم کودک را توصيه خواهد کرد.

اگر کنترل آسم کودک دشوار باشد پزشک ممکن است او را به يک متخصص آسم ارجاع دهد.

بايد مطمئن شويد که معلم و پرستارهاي بچه همگي از وضعيت او اطلاع داشته و مي‌دانند که چگونه بايد يک حمله آسمي را درمان کنند.

اگر بيماري آسم به صورت ژنتيکي در کودک وجود داشته باشيد، شما نمي‌توانيد کاملاً از بروز آن پيشگيري کنيد. البته تا زماني که کودک شما نشانه‌هاي دائمي (از قبيل خس‌خس کردن و سرفه دائمي) را از خود بروز ندهد، نمي‌توانيد بفهميد که او آسم دارد. البته اگر کارهاي زير را انجام دهيد، مي‌توانيد از شدت نشانه‌هاي بيماري کودک خود بکاهيد:

ميزان قرار گرفتن او در معرض بندپايان خانگي را کاهش دهيد: تشک کودک را در يک پوشش غيرقابل‌نفوذ قرار دهيد، فرش و موکت‌ها و اسباب‌بازي‌هاي مخملي و پارچه‌اي را از اتاق او خارج کنيد، به جاي پرده‌هاي ضخيم پارچه‌اي از پرده‌هاي نورگير غيرپارچه‌اي استفاده کنيد و رختخواب او را هفته‌اي يک‌بار در آب گرم بشوييد.

کودک خود را از دود دخانيات دور نگه داريد: دود سيگار يک عامل آلرژي‌زا تلقي نمي‌گردد، اما موجب تحريک ريه‌ها مي‌شود.

ميزان قرار گرفتن او در معرض آلاينده‌هاي هوا را کاهش دهيد: آلاينده‌هاي هوا (از قبيل اوزون) مي‌توانند ريه‌ها را تحريک کرده و موجب بروز مشکلات تنفسي در افرادي شوند که مجاري تنفسي حساسي دارند. زماني که کيفيت هوا خوب نيست بهتر است کودک را داخل خانه نگه داريد.

از منقل يا اجاق زغالي يا چوبي استفاده نکنيد. هرچند جاي گرم‌ و نرم مي‌تواند براي کودک مناسب باشد، اما دود ممکن است باعث تحريک سيستم تنفسي کودک شما شود.