پزشک عموميتغذيه و رژيمدرمانيساير طب هاي مکملطب سالمندطب سنتي ايرانيطب سوزنيهومئوپاتي
پوستارتوپديبيماريهاي داخليبيماريهاي عفونيبيماريهاي قلب و عروقبيماريهاي مغز و اعصاببيهوشيپاتولوژيپرتودرمانيپزشکي قانونيپزشکي هسته ايپزشکي ورزشيتغذيهجراح کليه مجاري ادراري جراحي عموميجراحي فک وصورتجراحي مغزواعصابچشم پزشکيداروسازي (فارماکولوژي)راديولوژيروانپزشکيروانشناسي بالينيروماتولوژيريهزنان و زايمانطب اورژانسطب فيزيکي و توانبخشيقلب و عروقگوش و حلق و بينيکودکان
آلرژي و ايمنولوژياطفالبيماري هاي رماتيسميبيماريهاي قلب و عروقجراحى پستانجراحي پلاستيک ترميميجراحي توراکس(قفسه سينه)جراحي عروقجراحي قلب وعروقخون و سرطان بالغين روانپزشک کودک،نوجوانروماتولوژيريهطب نوزادانغدد درون ريز و متابوليسم فوق تخصص ارتوپديگوارش و کبد بالغين مراقبتهاي ويژه ICUنفرولوژي (کليه)کليه و فشار خونکودکان - روانپزشکيکودکان - آلرژيکودکان - جراحيکودکان - خون وسرطانکودکان - روماتولوژيکودکان - ريهکودکان - عفونيکودکان - غددکودکان - قلبکودکان - گوارشکودکان - مغزواعصابکودکان - نفرولوژي(کليه)کودکان-ارتوپدي
دندانپزشک عموميارتودانتيکس بيماري هاي دهان، فک و صورت پاتولوژي دهان و فک و صورتپروتزهاي دنداني جراحي دهان و فک و صورتجراحي لثه (پريودانتيکس)درمان ريشه (اندودانتيکس)دندانپزشکي ترميميدندانپزشکي کودکانراديولوژي دندان وفک و صورت
در اين حالت بوي بد دهان به وسيله وضعيتهاي موضعي مثل بهداشت ضعيف دهان و عفونت لثه (ژنژيويت) مزمن بوجود ميآيد. مخصوصا در ژنژيويت مزمن اگر همراه با خونريزي از لثهها باشد موجب بوي زننده و تنفرآور بخصوص هنگام صبح ميشود
در تنفس دهاني (مثلا در وجود لوزههاي بزرگ) بدبويي دهان در نتيجه ممانعت از شسته شدن طبيعي مخاط و دندانها توسط بزاق است. زبان شياردار، زبان مودار و زبان باردار چون به تجمع و نگهداري مواد غذايي کمک ميکنند در ايجاد بوي بد دهان دخالت دارند. بيماريهاي سينوس نظير سينوزيت مزمن و فيستول سينوس دهاني و بيماريهاي بيني ازجمله رينيت آتروفيک سل و سيفيليس و رينيت چرکي همراه با ترشح و بيماريهاي حلق نيز از علل بوي بد دهان هستند
در اين نوع بيماريها، بيماريهاي دستگاه تنفس تحتاني از درجه اول اهميت برخوردارند.آبسه ريه بوي گنديده شبيه به بوي گوشت فاسد دارد که حتي گاهي اولين علامت بيماري است. علت اين بوي بد بيشتر باکتريهاي بيهوازي هستند. سل ريوي در حالت پيشرفته به سبب نکروز کازئوز و زخمي شدن ضايعات سلي باعث بدبويي دهان و بازدم ناشي از تنفس ميشود. ساير بيماريهاي ريوي نظير برونشيت مزمن، پنوموني نکروزه و کلا هر حالت بيماريزا که بر روي درخت تنفسي و ناي اثر بگذارد، ممکن است بوهاي قابل اعتراض توليد کند. در اختلالات گوارشي و سوهضم، زخمهاي معده، سرطان مري و معده، يبوست و عفونتهاي رودهاي نيز بوي بد دهان مشاهده ميشود. در ديابت بوي استون در هواي بازدم به مشام ميرسد. در نارسايي کليه بوي شبيه آمونياک و در سيروز کبدي بوي کيک گنديده به مشام ميرسد. کمبود ويتامين و هر بيماري که سبب تب شود از علل بوي بد دهان ميباشند.
از اين عوامل سيگار کشيدن را بايد نام برد که نه تنها به خاطر بوي خود سيگار و توتون، بلکه به سبب ايجاد زبان مودار و کاهش جريان بزاق به بدبويي دهان کمک ميکند. همچنين ميتوان بوي دهان صبحگاهي ناشي از توقف حرکت گونه، زبان و لبها و نيز بر اثر کاهش جريان بزاق در طي شب اشاره کرد. به همين دليل مسواک زدن قبل از خواب در کاهش بوي دهان صبحگاهي تاثير زيادي دارد. پروتزهاي ثابت و متحرک دندانپزشکي نيز درصورتيکه بهداشت دهان رعايت نشود سبب بدبويي دهان ميشوند
دوران قاعدگي چون با افزايش ميکروبهاي بزاق و همچنين افزايش 300 درصدي ترکيبات سولفوردار همراه است، بوي بد دهان را به دنبال دارد.
در حاملگي، در يائسگي و بلوغ نيز به دليل تغييرات هورموني بوي بد دهان وجود دارد. در گرسنگي به علت فساد شيره پانکرآس بوي بد دهان وجود دارد که حتي با مسواک زدن ازبين نميرود. در افراد مسن بوي بد دهان به سبب تغييرات متابوليک و ساير علل نظير کمآبي بدن، کاهش مقاومت به عفونت، کاهش اشتها و غيره است. در خستگي و ضعف که بدن نميتواند محصولات فرعي زائد را با سرعتي بيش از سرعت توليد آنها دفع کند، امکان بوي بد دهان است. بوي بد دهان در خانمها بيشتر از آقايان وجود دارد.
در مورد نقش تغذيه در ايجاد بوي بد دهان بايد گفت که دهان ما بوي آن چيزي را که ميخوريم ميدهد. به همين دليل آنهايي که برنامه غذايي با فرآوردههاي گوشتي دارند، دهانشان بوهاي مختلف زيادي نسبت به گياهخواران ميدهد. همچنين مشخص شده است که مصرف رژيم پرچربي منجر به ايجاد اسيدوز ميشود و در هواي تنفسي بويي شبيه به آنچه در کماي ديابتي وجود دارد، بوجود ميآيد. بطور کلي غذاهايي که پروتئين زياد و مواد قندي کمي دارند به علت ايجاد مواد سولفوردار باعث بدبوشدن دهان ميشود. البته نقش غذاهاي بوداري مثل سير و پياز کاملا معلوم است.
ايزوسوربايد (Isordil) که محتوي هيدرات کلرايد ميباشد ميتواند باعث بوي بد دهان شود آنتيهيستامينها، آمفتامينها، آرامبخشها، ديورتيکها، فنوتيازينها و داروهاي شبه آتروپين باعث کاهش توليد بزاق و بنابراين کاهش شستشوي خودبخودي حفره دهان و در نتيجه ايجاد بوي بد دهان ميشوند. فنوتيازينها سبب ايجاد زبان مودار ميشوند
افراط در مصرف دخانيات، کهولت سن، يائسگي، بيماريهاي عمومي با تب بالا، اضطراب، کمآبي بدن، مصرف بيرويه ادويهجات و عدم رعايت بهداشت دهان نيز از علل ديگر ايجاد بوي بد دهان هستند.
چون اغلب بوهاي بد دهان به علت عوامل موضعي است، بنابراين حذف اين عوامل و اصلاح ناهنجاريهاي موجود در دهان اولين قدم درمان است. رعايت بهداشت دهان شامل مسواک زدن دندانها، لثه، زبان و استفاده از نخ دندان در کاهش بوي بد دهان با منشا دهاني بسيار موثر است. مسواک زدن دندانها و زبان ترکيبات سولفوردار را براي مدت يک ساعت به ميزان 70 تا 85 درصد کاهش ميدهد. بايد توجه کرد که زبان يکي از جايگاههاي اصلي ميکروبها در دهان است و اين به دليل جمع شدن عوامل ميکروبي در سطح پشتي زبان است و بايد يک قسمت ضروري از بهداشت دهان معطوف به زبان شود.
در بيماراني که به سبب خشکي دهان (به دنبال مصرف داروهايي که قبلا ذکر شد و يا بر اثر بيماري) بوي بد دهان دارند ميتوانند از آدامسهاي بدون شکر استفاده کنند
بطور کلي بوي بد دهان ناشي از عوامل موضعي بيماريزا زماني ازبين ميرود که بيماري درمان شود و بهداشت دهان رعايت گردد. استفاده از دهانشويهها اثر موقتي در کاهش بوي بد دهان دارد. در حقيقت کوشش براي حذف بوي بد دهان با استفاده از دهانشويهها علاوه بر اينکه موقتي است، حتي ممکن است بيماري عمومي را نيز از ديد دندانپزشک مخفي نگه دارد بطور کلي پوشاندن بوي دهان با يک بوي معطر و قويتر مناسب نيست و درمان بايد بيشتر معطوف درمان علت اصلي باشد.